ThS. Vũ Anh Minh, GS. Thân Đức Hiền
Viện ITIMS, trường ĐHBK HN, Số 1 Đại Cồ Việt
Tel: 04 8692518, Fax: 04 8692963
Email: minh@itims.edu.vn, hien@itims.edu.vn
Website: http://www.itims.edu.vn/gdbvmt
Nhằm tạo giáo cụ trực quan để giúp các em học sinh hiểu bài giảng với những kiến thức thực tế, sinh động với âm thanh và hình ảnh phong phú, giúp học sinh dễ học, dễ nhớ và tạo hứng thú học tập, nhóm Tin học ứng dụng thuộc Viện ITIMS(trường ĐHBK HN) đã xây dựng bộ chương trình phần mềm giảng dạy về giáo dục và bảo vệ môi trường (GDBVMT) trong khuôn khổ đề tài trọng điểm cấp Bộ GD&ĐT. Bộ chương trình gồm 5 phần mềm. Mỗi phần mềm là một chủ đề về giáo dục bảo vệ môi trường như: nước sạch, cây xanh, không khí, tiếng ồn và rác thải. Các phần mềm được trình bày dưới dạng bài giảng trực quan, thí nghiệm và trắc nghiệm và có giao diện đồ họa thân thiện, gần gũi và phù hợp với lứa tuổi học sinh Phổ thông trung học cơ sở.
Để sử dụng phần mềm, đặt đĩa chương trình vào ổ đĩa CD, trên màn hình sẽ hiện lên giao diện sinh động của trái đất xanh tươi với các hoạt động của con người và ¾ là đại dương, biển cả, các sinh vật biển (phần mềm Nước Sạch). Ở góc trái màn hình là một vòi nước đang chảy ào ảo, các em học sinh không chỉ nhìn thấy nước chảy mà còn nghe rõ cả tiếng nước chảy, kèm theo một lời nhắc nhở “Hãy khóa vòi nước lại trước khi vào bài học” và chỉ cần bấm chuột vào van khóa ở đầu vòi nước là vòi nước sẽ được khóa ngay. Góc phải màn hình là những nút dưới dạng những biểu tượng tinh thể nước hình cầu nhỏ để giới thiệu các nội dung chính của phần mềm như: nước và chu kỳ tuần hoàn của nước, vai trò của nước, nước lâm nguy, tìm và sử dụng nước sạch, biển cả bao la, trắc nghiệm, hình ảnh về nước ô nhiễm ở Hà Nội… Sau đó học sinh sẽ chọn một trong các nút bên lề phải để vào chủ đề mình muốn học. Còn nếu vòi nước chưa được khóa, học sinh sẽ không thể vào bài học vì chương trình sẽ khóa các nút và thông báo nhắc nhở “Hãy khóa vòi nước lại” sẽ hiện lên, việc thường xuyên khóa vòi nước trước khi vào bài học giúp các em học sinh rèn luyện được ý thức tiết kiệm nước, tránh lãng phí nguồn nước sạch đang ngày một khan hiếm.
Các câu chuyện về biển cả, về các yếu tố làm nước bị ô nhiễm, rồi hậu quả của nó được diễn ra tuần tự thông qua nhân vật giọt nước như một ngưồi bạn đồng hành cùng với các em học sinh trong suốt chương trình. Giọt nước có giọng nói như một người bạn thủ thỉ tâm tình. Lúc hướng dẫn cặn kẽ, khi lại nghiêm khắc phê bình trước những hành động sai làm ô nhiễm nguồn nước. Nhưng học sinh không chỉ “nghe chay” hay “xem chay” mà còn được tham gia “trực tiếp” vào từng bài học qua các thí nghiệm, trắc nghiệm. Chẳng hạn, trong phần nước lâm nguy, các em có một loạt lựa chọn rót nước sạch hay nước ô nhiễm vào bể cá, quan sát thành phần của nước lã và nước đã đun sôi, hay tiến hành đo nhiệt độ của nước ở cả 3 thể rắn, lỏng, khí…. Ở thí nghiệm về nước ô nhiễm, một chú cá vàng đang tung tăng bơi lội trong bể, nếu học sinh tinh nghịch, rót nhầm nước ô nhiễm vào bể cá thì chuyện gì sẽ xảy ra? chú cá sẽ trở nên ốm yếu, bơi chậm dần rồi lăn đùng ra chết, rồi biến thành một bộ xương. Ngược lại nếu chọn rót nước sạch thì cá sẽ tiếp tục bơi lội và sinh sôi. Cứ thế, các em học sinh được đi từ bài học này sang bài học khác, từ điều thú vị này sang thú vị khác….(hướng dẫn sử dụng phần mềm GDBVMT tại http://www.itims.edu.vn/gdbvmt)
Tương tự, phần mềm cây xanh có nhân vật cây xanh hướng dẫn các em học sinh về lợi ích của cây xanh đối với môi trường sống của con người, tác động điều hòa khí hậu của rừng, lá phổi của trái đất. Phần mềm không khí với cô bé cưỡi bong bóng giảng giải về tầm quan trọng của bầu khí quyển bao bọc trái đất, các thành phần của không khí cần thiết cho sự sống, nguy cơ của tầng ô zôn và đồng thời khuyến khích các em học sinh ý thức bảo vệ khí quyển. Còn nhân vật thùng rác với giọng khàn khàn sẽ dẫn dắt các em học sinh trong suốt phần mềm rác thải, với thí nghiệm phân loại rác, nhân vật thùng rác sẽ hướng dẫn các em học sinh chọn thả rác vào đúng thùng, nếu thả đúng thì “ông thùng rác” sẽ khoái chí cười khanh khách con nếu thả rác sai ư, “ông thùng rác” sẽ rên hừ hừ. và cuối cùng, phần mềm tiếng ồn do một chú bé với cặp tai nghe rất to dẫn dắt. Tiếng ồn trong phần mềm này sẽ đến với các em học sinh không chỉ qua các tiếng ồn gây ô nhiễm thực sự trong đời sống hàng ngày như tiếng động cơ, tiếng cưa máy, âm nhạc quá to…. mà còn được trực quan hóa dưới dạng các sóng âm…
Không chỉ vậy, ở mỗi phần mềm, đều có rất nhiều thí nghiệm, trò chơi để các em tham dự. Các đoạn phim ngắn được quay trên thực địa cung cấp cho các em những hình ảnh chân thực về nạn ô nhiễm môi trường xảy ra hàng ngày ngay quanh ta. Mục trắc nghiệm cũng giúp các em tự kiểm tra được kiến thức của mình cũng như để giải đáp các thắc mắc của các em. Cón nếu chán nghe “bạn giọt nước”, “bé cây xanh”, “ông thùng rác”, “cô bé cưỡi bong bóng” hay “cậu tiếng ồn” chỉ cần nháy chuột vào biểu tượng chiếc loa ở góc phải màn hình, Các nhân vật này lập tức sẽ im tiếng, mà thay vào đó những dòng hướng dẫn dưới dạng chữ chạy lướt dưới đáy màn hình trong tiếng nhạc nhẹ nhàng, êm dịu.
Để thực hiện các phần mềm này, nhóm nhóm Tin học ứng dụng thuộc Viện ITIMS đã dày công nghiên cứu áp dụng kỹ thuật lập trình hành động (Action Script) với phần mềm Macromedia FlashMX trong việc xây dựng các thí nghiệm GDBVMT. Kỹ thuật hoạt hình và lập trình hành động được kết hợp hài hòa để xây dựng nên những nhân vật hoạt họa sinh động dẫn dắt bài giảng, đây chính là điểm đặc biệt của phần mềm và lần đầu đã được áp dụng trong phần mềm giáo dục. Các phần mềm đã được triển khai thử nghiệm ở 3 cơ sở Giáo dục & Đào tạo. Kết quả thống kê cho thấy 96% học sinh ở độ tuổi 10-14 ưa thích phần mềm này (xem hình 2). Đây là một hướng đi đầy triển vọng trong việc xây dựng các phần mềm phục vụ giáo dục, góp phần cải tiến phương pháp dậy & học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Liên hệ : Viện ITIMS, trường ĐHBK HN, Số 1 Đại Cồ Việt, Tel: 04 8692518, Fax: 04 8692963
Email: minh@itims.edu.vn, hien@itims.edu.vn
Website: http://www.itims.edu.vn/gdbvmt
Ths. Vũ Anh Minh
Nguồn Tạp chí Thiết bị Giáo dục số 2 tháng 7 năm 2005 trang 28. mục Hướng dẫn khai thác, sử dụng.
Link: Download 15 phần mềm giáo dục bảo vệ môi trường
Theo gdbvmt
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét